Monday 31 January 2011

Λεηλασίες Αιγυπτιακών μνημείων

Δυστυχώς, τα χειρότερα επιβεβαιωθήκαν... Δείτε εδώ και εδώ δύο ανταποκρίσεις για σοβαρές λεηλασίες και καταστροφές μνημείων στο Αμπουσίρ και τη Σακάρα. Επίσης, διαβάστε εδώ δελτίο τύπου από τον Dr. Z. Hawass (SCA) για τη μέχρι χθες κατάσταση στην Αίγυπτο.

Sunday 30 January 2011

Κραυγές αγωνίας για την Αίγυπτο


"...Φοβάμαι τούς ανθρώπους πού μέ καταλερωμένη τή φωλιά πασχίζουν τώρα νά βρούν λεκέδες στή δική σου...Φέτος φοβήθηκα ακόμη περισσότερο"

(Μανόλης Αναγνωστάκης, Φοβάμαι, 1983). Όταν σκουριασμένα και απολυταρχικά μυαλιά οδηγούν την κατάσταση στα άκρα, τα χειρότερα πρέπει να τα περιμένουμε... Ενώνουμε τη φωνή μας με τις κραυγές αγωνίας συναδέλφων ανά τον κόσμο για μια γρήγορη εκτόνωση της κατάστασης, χωρίς άλλους νεκρούς και καταστροφές μνημείων του παγκόσμιου πολιτισμού.

"Looters destroy mummies in Egyptian Museum"
http://news.yahoo.com/s/nm/20110129/sc_nm/us_egypt_museum

[Submitted by Billy Morin]
"Thugs Loot Egyptian Museum" -- images:

http://www.flickr.com/photos/el-amiro21/5397932203/in/photostream/
http://www.flickr.com/photos/el-amiro21/with/5397932203/

Stills from Al Jazeera's video of the damage at the Egyptian museum
in Cairo also at:

http://hyperallergic.com/17815/egyptian-museum-damage/

"Al-Jazeera has broadcast video of the damage at the National Museum,
aka Egyptian Museum. The strange thing about these images is that they
demonstrate that the damage is certainly more than a few mummies,
which which is what Reuters reported that Zahi Hawass, chairman of
the Supreme Council of Antiquities, said (..) "
[Submitted by Ingeborg Waanders]
Video, with from 24 seconds onward, inside the Egyptian Museum,
Cairo, including a short interview with Zahi Hawass:
http://www.rtl.nl/xl/#/u/0d398d67-2d9c-31c9-9e95-e4c97968bbe8/
[Submitted by Alexandra von Lieven]
"(..) Wie der Generalsekretär der ägyptischen Altertümerverwaltung, Zahi Hawass, sagte, wurden die weltberühmten Ausstellungsstücke um Tutenchamun nicht beschädigt. Ein Team von der Fernsehnachrichtenagentur APTN berichtete, dass mindestens zehn
Kunstgegenstände aus ihren Vitrinen genommen und zerstört worden seien. Vom frühen Morgen an sicherten Soldaten das Gebäude. Das Museum wird zurzeit aber nicht nur von Vandalen bedroht, sondern auch vom Feuer in der benachbarten Zentrale der Regierungspartei NDP. Die Parteizentrale war im Lauf der Demonstrationen am Freitag in Brand gesteckt worden; das Feuer war auch am Samstag noch nicht endgültig gelöscht. Hawass beobachtete vor Ort die Versuche der Feuerwehr, das brennende Parteigebäude zu löschen. "Wenn das Haus zerstört wird, fällt es auf das Museum", fürchtete er. (..) Aus Furcht vor Plünderungen zogen die ägyptischen Streitkräfte auch an anderen historische Stätten auf. Die Pyramiden von Giseh
wurden für Touristen gesperrt und abgeriegelt. Der Archäologe Kent Weeks aus Luxor berichtete von Gerüchten, dass Angriffe auf die dortigen Welterbestätten geplant seien. Auch um das Museum zogen Panzer auf. Am Tempel von Karnak wurden Sperren errichtet. "

This info is also in this report:

[Submitted by Kat Newkirk]
"Would-be looters broke into Cairo's famed Egyptian Museum, ripping the heads off two mummies and damaging about 10 small artifacts before being caught and detained by army soldiers, Egypt's antiquities chief said Saturday. Zahi Hawass said the vandals did not manage to steal any of the museum's antiquities, and that the prized collection was now safe and under military guard. (..) The military has dispatched armored personnel carriers and troops
to the Pyramids of Giza, the temple city of Luxor and other key archaeological monuments. (..)
The prized King Tutankhamun exhibit had not been damaged and was safe, he [ZH] said.
An Associated Press Television News crew that was allowed into the museum saw two vandalized mummies and at least 10 small artifacts that had been taken out of their glass cases and damaged. (..) Archaeologist Kent Weeks, who is in the southern temple town
of Luxor, said that rumors that attacks were planned against monuments prompted authorities to erect barriers and guard Karnak Temple while tanks were positioned around Luxor's museum."
[Submitted by Kat Newkirk]
"The Egyptian Museum overlooking Tahrir Square in Cairo's city center was vandalized Friday night by nine convicts, who broke artifacts and attempted to steal two mummies. Convicts were forced to leave the mummies behind when they broke into pieces as they carried the ancient artifacts towards the museum doors. A reporter from Al-Masry Al-Youm's Arabic edition saw the damage this morning and Al-Arabeya news channel has been showing the first footage shot within the museum Saturday afternoon. Glass display cases were broken, although the ancient Egyptian jewels inside were not taken. Statues were broken into pieces and sarcophagi
were displaced. Zahi Hawass, the Head of the Supreme Council of Antiquities, made
a statement this morning that all the artifacts were still in the museum, although many had been broken. According to Hawass, about 1,000 people looted the museum's gift shop and grounds. Later nine people carrying mummy skulls were arrested as they tried to leave through emergency exits. Hawass said he believes the artifacts can be reconstructed as nothing
was removed from museum grounds, but he is worried about museums throughout Egypt in areas where people have evacuated. The army has not yet answered his calls to protect the nation's artifacts, he said. According to Gihane Zaki, professor of Egyptology at the Faculty of
Tourism and director of international cooperation at the Supreme Council of Antiquities said, "They broke everything even the Tutankhamen treasures and all the gold artifacts. I am extremely worried for the two museums that I am in charge of: The Nubian Museum and the one in Fustat."
Πηγή: Electronic Egyptological Forum

Sunday 9 January 2011

Ποιος ήταν ο Μιχαήλ Άγγελος των Φαραώ;


Tο 1996 σε έναν τάφο στη Σάκαρα βρέθηκε η παλαιότερη γνωστή αυτοπροσωπογραφία
στην ιστορία της ανθρωπότητας
H περιοχή της Σάκαρα στην Αίγυπτο είναι γνωστή ως το σημαντικότερο νεκροταφείο της Μέμφιδος, 35 χλμ. νοτιοδυτικά του Καΐρου. Την περιοχή αυτή επιμένει να ανασκάπτει ο Γάλλος Αλέν Ζιβιέ. Τον Νοέμβριο του 1996, σκαλίζοντας την άμμο και τα μπάζα της ανασκαφής, τα μέλη της αποστολής και οι εργάτες ανακαλύπτουν σχεδόν συγχρόνως δύο εισόδους τάφων, τη μία δίπλα στην άλλη. Πρώτος μπαίνει ο Ζιβιέ συνοδευόμενος από τον επιθεωρητή αρχαιοτήτων, αλλά δεν βλέπει τίποτε περισσότερο από σκόνη και τις μουμιοποιημένες γάτες που κονιορτοποιούνται. Πολύ αργότερα θα ανακαλύψει με την ομάδα του μια χτισμένη πρόσβαση στα νεκρικά διαμερίσματα, που έχουν μεταβληθεί σε ελικοειδείς κατακόμβες. Τότε καταλαβαίνει ότι από την αρχαιότητα είναι ο πρώτος που διεισδύει στο τμήμα αυτό του τάφου της Μάγια ή Μαγιέτ, της τροφού του Τουταγχαμόν. Τον τάφο θα ταυτοποιήσει αργότερα, όταν η ανασκαφή θα έχει προχωρήσει περισσότερο, με την πριγκίπισσα Μεριτατόν ή Μαγιατί, πρωτότοκη κόρη του Ακενατόν και της Νεφερτίτης. Στον άλλο υπόγειο τάφο, τον μικρότερο, ξεχωρίζουν μεγάλες ζωγραφιστές όρθιες φιγούρες. Τα πρόσωπα, στραμμένα προφίλ όπως συνήθως, δίνουν την εντύπωση εξαιρετικής φρεσκάδας και ανύψωσης. Ο χρόνος όμως πιέζει. Η ανασκαφή πρέπει να συνεχιστεί με προσοχή για να μην καταστραφούν οι ιστορικές ενδείξεις. Ο χρόνος περνά εξαιρετικά γρήγορα και ο Ζιβιέ πρέπει να ξαναβγεί έξω.
Τις επόμενες εβδομάδες οι εργασίες είναι αφιερωμένες στη διατήρηση των τοιχογραφιών καθώς και στην αντιγραφή και μετάφραση των επιγραφών, οι οποίες αποκαλύπτουν ότι ο ιδιοκτήτης (ή οι ιδιοκτήτες) του τάφου υπήρξε «προϊστάμενος των γραφέων των περιγραμμάτων». «Αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για σχεδιαστές και ζωγράφους ή ακόμη και για προϊστάμενους αυτών των υπηρεσιών» εξηγεί ο επιστήμονας. Ο τίτλος τους δείχνει ότι εξηρτώντο κατευθείαν από τη βασιλική διοικητική μηχανή και δουλειά τους ήταν η διακόσμηση των τάφων της Κοιλάδας των Βασιλέων. Αυτό δεν τους εμπόδιζε να διακοσμούν, κάποιες φορές, και τους τάφους ορισμένων υψηλών αξιωματούχων .

Ο παλαιότερος αναφερόμενος ονομαστικά καλλιτέχνης είναι ο Αμενεμούια. Πιθανότατα είναι ο δημιουργός πολλών ζωγραφικών έργων της εποχής του Αμενχοτέπ Γ΄, πατέρα του Ακενατόν και παππού του Τουταγχαμόν. Πιθανότατα, συμμετείχε στη διακόσμηση του τεράστιου υπόγειου τάφου αυτού του ισχυρού μονάρχη στις Θήβες. Ωστόσο ο γιος του Αμενεμούια, ο Θούθμις, συγκεντρώνει την προσοχή μας διότι το στυλ, η τεχνική και το περιεχόμενο των επιγραφών τον υποδεικνύουν εμφανώς ως τον ζωγράφο που χάραξε και ζωγράφισε τους κεντρικούς διαδρόμους του μικρού τάφου της Σάκαρα. Παρουσιάζεται λοιπόν με τη συνοδεία της ιδιαίτερα ελκυστικής συζύγου του και των παιδιών τους. Ο Αλέν Ζιβιέ είναι πραγματικά υπερήφανος: ανακάλυψε σε αυτό τον ξεχασμένο για αιώνες χώρο κάτι που φαίνεται να είναι η παλαιότερη γνωστή αυτοπροσωπογραφία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Πρόκειται για ένα έργο που φαίνεται να δημιουργήθηκε συνειδητά από τον καλλιτέχνη, δεδομένου ότι ο Θούθμις εικονίζεται κρατώντας όχι μόνο το διακριτικό της ισχύος σκήπτρο, αλλά και την παλέτα των χρωμάτων του, μεγεθυσμένη όπως αρμόζει στην περίσταση. Δεν γνωρίζουμε ανάλογη παρουσίαση προσώπου ως καλλιτέχνη σε τόσο πρώιμη εποχή. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος δεν πίστευε τους Αιγυπτίους που έλεγαν ότι οι πρόγονοί τους εφηύραν τη ζωγραφική έξι χιλιάδες χρόνια πριν από τους Ελληνες, αλλά προφανώς έκανε λάθος.

Ο Αλέν Ζιβιέ προσπαθεί, στη συνέχεια, να μάθει περισσότερα. Κατ΄ αρχάς από τις ενδείξεις φαίνεται ότι πρόκειται για συγκινητική προσωπικότητα. Σαν να ήθελε να διασφαλίσει καλύτερα το ταξίδι του στην αιωνιότητα, ο Θούθμις ζωγράφισε τελικά τη σαρκοφάγο του καθώς και τη σαρκοφάγο της όμορφης συζύγου του. Περιέργως, πρόκειται για μια συνηθισμένη σαρκοφάγο, με συνηθισμένο κορμό και δύο κεφαλές, σαφώς διακρινόμενες, εικονιζόμενες κατά πρόσωπο. «Το γεγονός ότι ο καλλιτέχνης φάνηκε να είναι άξιος ενός τάφου κοντά στους τάφους των υψηλότερων αξιωματούχων της εποχής του, δείχνει ότι έχαιρε εξαιρετικής εκτίμησης και ότι κατείχε υψηλή θέση στην κοινωνία της εποχής», σχολιάζει. «Πρέπει να αναγνωρίσουμε ίχνη της τέχνης του σε κάποιους από τους γειτονικούς τάφους. Η ανάλυση των χρωστικών ουσιών και του βερνικιού θα μας πει στο μέλλον αν ο Θούθμις υπήρξε ο μεγάλος και ακόμη ανώνυμος καλλιτέχνης που δούλεψε στις Θήβες, ο μυστηριώδης “Μιχαήλ Αγγελος” της 18ης δυναστείας που αναφέρει η αμερικανίδα αιγυπτιολόγος Αριέλ Κοζλόφ, ειδική στις τοιχογραφίες αυτής της περιόδου».

Ο μύθος αποδίδει την πρώτη προσωπογραφία στον Νάρκισσο που θαύμαζε το πρόσωπό του μέσα σε έναν καθρέφτη. Η ιστορία της τέχνης βεβαιώνει ότι η έννοια της αυτοπροσωπογραφίας εμφανίζεται πρώτη φορά στην Αναγέννηση. Το πρώτο σχετικό δείγμα ανήκει σε ένα μαθητή του Φρα Αντζέλικο, τον Μπενόζο Γκοζόλι, ο οποίος σε τοιχογραφία του 1459 που εικονίζει την Προσκύνηση των Μάγων στο Παλάτι των Μεδίκων- Ρικάρντι στη Φλωρεντία, παρουσιάζεται ο ίδιος, με ένα σκουφί πάνω στο οποίο αναγράφει Οpus Βenotii δηλαδή «έργο του Μπενότι». Ο Θούθμις όμως ανατρέπει όλες αυτές τις απόψεις. Φαίνεται ότι αυτός είναι ο παλαιότερος των καλλιτεχνών με τη σύγχρονη έννοια του όρου, αφού αποφάσισε να αφήσει παρακαταθήκη στο μέλλον το όνομά του και την προσωπογραφία του και απεικονίζεται με την παλέτα του, όπως θα κάνουν πολύ αργότερα ο Μανέ, ο Γκογκέν, ο Σεζάν, ο Πικάσο- και μαζί με την οικογένειά του όπως ο Ρούμπενς ή ο Σίλε. Είναι μήπως και ο πλέον καινοτόμος;
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ/Le Figaro (Eric Bietry-Rivierre), 8/1/2011