Monday 14 December 2009

Ο τάφος του Τουταγχαμών ανακαινίζεται!


Για 3000 χρόνια, το ταριχευμένο λείψανο του Τουταγχαμών απολάμβανε το απόλυτο σκοτάδι αναπαυόμενη στην Κοιλάδα των Βασιλέων στις δυτικές Θήβες. Μέχρι που το 1922 ο Χάουαρντ Κάρτερ αποκάλυψε τον πιο λαμπρό ασύλητο τάφο της αρχαίας Αιγύπτου και κατέστρεψε για πάντα την ηρεμία του νεαρού Φαραώ. Μόνο που μαζί με τα εκτυφλωτικά φώτα της δημοσιότητας έφερε μαζί του και εκατομμύρια τουρίστες, η παρουσία των οποίων προκαλεί μεγάλες ζημιές στις τοιχογραφίες και τη σαρκοφάγο του Τουταγχαμών. Καφέ λεκέδες, πιθανόν από μούχλα, έχουν κάνει την εμφάνισή τους στις τοιχογραφίες, οι οποίες σε μερικά σημεία μάλιστα ξεφλουδίζουν, όπως και τα κομμάτια από την επικάλυψη της ξύλινης σαρκοφάγου.
Για να προστατεύσει ό,τι έχει απομείνει από τη λάμψη του Νέου Βασιλείου των Φαραώ, η αιγυπτιακή κυβέρνηση κάλεσε τους επιστήμονες του Ινστιτούτου Γκέτι από την Καλιφόρνια. Οι ειδικοί επιστήμονες και αιγυπτιολόγοι έχουν ήδη αρχίσει να μελετούν κάθε σπιθαμή του τάφου, ώστε να βρουν τι ακριβώς είναι οι ξένες ουσίες και από πού προέρχονται. Επίσης, αποστολή τους είναι να εξασφαλίσουν τη μακροζωία ενός από τα διασημότερα μνημεία του κόσμου και να το κάνουν πιο προσιτό στους επισκέπτες. Η όλη διαδικασία θα διαρκέσει τουλάχιστον πέντε χρόνια.
Οι επιστήμονες θα χαρτογραφήσουν κάθε εκατοστό του ταφικού θαλάμου, αποκαλύπτοντας όλα τα υλικά και τις τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του και τις τοιχογραφίες. “Ο τάφος του βασιλιά Τουταγχαμών έχει πολλά προβλήματα”, λέει η υπεύθυνη του έργου Ζαν Μαρί Τουτόνικο. “Το πρώτο είναι το ξεφλούδισμα του χρώματος σε πολλά σημεία. Το άλλο είναι οι καφέ λεκέδες στους τοίχους. Υπήρχαν και όταν ανακαλύφθηκαν το 1922, αλλά πιστεύεται ότι έχουν αυξηθεί από τότε. Κανείς δε γνωρίζει τι ακριβώς είναι και από που προέρχονται. Είναι βακτήρια, είναι μούχλα; Είναι ζωντανοί οργανισμοί; Κάνουν ζημιά; Πρέπει να το μάθουμε”. Αφού βρουν τι περιέχει ο τάφος, οι επιστήμονες μπορούν να προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο, αυτό της διατήρησής του.
Μεγάλη ζημιά προκαλούν οι τουρίστες. Έξι εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται κάθε χρόνο την Κοιλάδα των Βασιλέων. Οι περισσότεροι εισέρχονται στον τάφο του Τουταγχαμών, σε συνθήκες πολυκοσμίας, αφόρητης ζέστης και ανύπαρκτου εξαερισμού. “Το πλήθος επηρεάζει την υγρασία στο εσωτερικό του τάφου”, εξηγεί ο Σιν Μαεκάουα, μέλος της επιστημονικής ομάδας. “Είναι πολύ μικρό μέρος, περίπου 100 τετραγωνικά, και κάθε άτομο παράγει 100 ml υδρατμών σε μια ώρα, ενώ παράλληλα παράγει θερμότητα ίση με μια λάμπα 100 watt. Παρακολουθούμε τα επίπεδα της υγρασίας στο εσωτερικό και κυμαίνονται από 20% έως 70%. Παλιότερα, έφταναν το 90%. Όσο μεγαλύτερο το ποσοστό, τόσο ευκολότερα αναπτύσσονται μύκητες”.
Ένα άλλο σοβαρότερο πρόβλημα είναι η σκόνη. “Ο χώρος δε μπορεί να καθαρίσει με ηλεκτρική σκούπα γιατί θα προκληθούν ζημιές και έτσι δεν έχει ποτέ καθαριστεί σωστά. Οι επισκέπτες φέρνουν μαζί τους πολύ σκόνη από το δέρμα, τα μαλλιά, τα υφάσματα και πρέπει να βρούμε μία λύση”.
Οι ειδικοί, κατά την πρώτη επίσκεψή τους στον τάφο τον περασμένο μήνα, χρησιμοποίησαν ακτινολογικά μηχανήματα και συστήματα φωτισμού τελευταίας τεχνολογίας για να αναλύσουν τις ουσίες που βρίσκονται στις τοιχογραφίες ώστε να μπορέσουν να τις καθαρίσουν και να τις διατηρήσουν. Είναι μια διαδικασία που απαιτεί απόλυτη προσοχή στη λεπτομέρεια και γίνεται σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Η ανάλυση ενός μικρού μόνο μέρους του τοίχου απαιτεί ώρες.
Το δεύτερο μέρος του έργου αφορά τη μετατροπή του τάφου σε ένα μνημείο πιο φιλικό και προσιτό στους επισκέπτες. Οι αρχές έχουν μεταφέρει όλους τους αμύθητους θησαυρούς του στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Καΐρου, καθώς και τμήματα της σαρκοφάγου. Η μούμια του Τουταγχαμών μεταφέρθηκε στο εργαστήριο το 2005, όπου εξετάστηκε λεπτομερώς από Αμερικανούς επιστήμονες για να διαπιστωθεί η αιτία θανάτου του 18χρονου Φαραώ, αλλά αργότερα επέστρεψε στην τελευταία της κατοικία, όπου εκτίθεται σε κοινή θέα. Ο ταφικός θάλαμος πάσχει από κακή ποιότητα αέρα, ανεπαρκή φωτισμό και τη ζέστη της ερήμου. Πολλοί τουρίστες που δεν έχουν προετοιμαστεί σωστά για την επίσκεψη, απογοητεύονται από το θέαμα.
Το 2011, οι ειδικοί του Ινστιτούτου Γκέτι θα επιχειρήσουν να μετατρέψουν τον τάφο σε ένα μνημείο στο στυλ δυτικών μουσείων. “Μπορούμε να βελτιώσουμε την εμπειρία του επισκέπτη. Θα φτιάξουμε τον φωτισμό, θα βάλουμε κιγκλίδωμα στη σκάλα και θα αλλάξουμε την παρουσίαση του χώρου. Επίσης χρειάζεται εξαερισμό”, αναφέρει χαρακτηριστικά η επικεφαλής του έργου.

Πηγές: TA NEA/THE INDEPEDENT (Guy Adams, 7/12/2009)

No comments: