Tuesday 6 October 2009

Ο περίεργος "τίτλος" της μοίρας, ή..."επιστροφή από το Ντουάτ (ΙΙ)"!

Για τους αρχαίους Αιγυπτίους η μοίρα (σάυ), αλλά και ο θάνατος του κάθε ανθρώπου καθοριζόταν από τους θεούς κατά τη στιγμή της γέννησής του και ήταν άμεσα συνυφασμένη με το όνομά του (ρεν). Τα έλλογα όντα, ωστόσο, είχαν την ελευθερία να σκέφτονται και να ενεργούν κατά το δοκούν, στην προσπάθειά τους να επιφέρουν μία ισορροπία μεταξύ της εξωτερικής θεϊκής δύναμης και επιρροής και της ιδίας, εσωτερικής θέασης των σημαινόντων και γεγονότων στο μικρόκοσμό τους. Η επίπλαστη αυτή ισορροπία γινόταν ιδιαίτερη αισθητή στις μικρές ή μεγάλες αντιξόοτητες της ζωής, όταν ο αρχαίος Αιγύπτιος προσπαθούσε να κατανοήσει το λόγο που ορισμένα ατυχή συμβάντα και συμφορές εκδηλώνονταν σε συγκεκριμένους ανθρώπους κάποια συγκεκριμένη στιγμή της ζωής τους, και ταυτόχρονα να ταυτοποιήσει τον υπαίτιο αυτών των συμφορών. Έτσι, στην Ιστορία του Σινούχε—λογοτεχνικό έργο του Μέσου Βασιλείου—ο πρωταγωνιστής προσπαθεί να απαλλάξει τον εαυτό του από οποιαδήποτε ευθύνη για τις εσφαλμένες ενέργειές του, αποδίδοντάς τις σε θεϊκές επιρροές και παραλλείψεις. Από την άλλη μεριά, μεταγενέστερα κείμενα, κυρίως της εποχής των Ραμσηδών—όπως, για παράδειγμα, η αυτοβιογραφία του Σι-μουτ, του επονομαζόμενου Κίκι, από τον τάφο του στις Θήβες (αρ. 409)—προτάσουν την ανθρώπινη βούληση και δράση ως φέρουσες την μεγαλύτερη ευθύνη στις δυσάρεστες καταστάσεις, αφήνοντας παράλληλα ένα παράθυρο ανοικτό για μεταμέλεια: εάν ο άνθρωπος αναλάβει την ευθύνη του και αναγνωρίσει τα λάθη του, η αναγνώριση αυτή λειτουργεί αυτόματα ως καταλύτης θεϊκής προστασίας και ευμάρειας, που επιτρέπει και επιταχύνει την ασφαλή μετάβασή του στην "ευλογημένη από τους θεούς" αρχική κατάσταση...

Όταν στις 6 Ιουλίου έγραφα την "Επιστροφή από το Ντουάτ", υποννοώντας το βαρύ φόρτο εργασίας που δε με άφησε να αναπνεύσω όλο το Μάιο και Ιούνιο, δε μπορούσα να φανταστώ ότι δύο εβδομάδας αργότερα ένα πολύ σοβαρό τροχαίο έμελε να επιβεβαιώσει αυτόν τον τίτλο στη μόνη και αληθινή του διάσταση αυτή τη φορά... Όχι μόνο για μένα, αλλά και για τη Μαρία (η χρυσαλίδα μου θα συνεχίζει να μεταμορφώνεται και να αλλάζει τη ζωή μου...) και τη Βασιλική (Βασούλα, ο πρώτος καφές κάτω από το Λευκό Πύργο τον επόμενο Σεπτέμβριο είναι κερασμένος από εμένα...). Η επάνοδος και το "ταξίδι στο φως" μπορεί να ήταν μία επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία, αλλά ολοκληρώθηκε με επιτυχία...με την ανατολή του ήλιου... αφήνοντας στο σκοτάδι και τη λήθη τις όποιες δυσάρεστες αναμήσεις και κυοφορώντας μία καινούργια, ίσως τη μόνη αληθινή, θέαση της ζωής και των ανθρώπων...

No comments: